Δευτέρα, Αυγούστου 02, 2010

Εντυπώσεις από το Amsterdam, μέρος 2: Αστικός σχεδιασμός

Τόσο το κέντρο όσο και τα προάστια του Άμστερνταμ χτίστηκαν κατόπιν κεντρικού σχεδιασμού, ενώ οι περισσότερες πολυκατοικίες χτίστικαν ως συγκροτήματα από εταιρίες/κοινοπραξίες σε σύμπραξη με το κράτος (το οποίο παραχωρεί τη γη ή και χρηματοδότηση) και τους δήμους. Επιπλέον, στην Ολλανδία υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών στην Ευρώπη, το οποίο φτάνει στο 35% του συνόλου των κατοικιών. Αυτές έχουν χτιστεί από μη κερδοσκοπικές εταιρίες σε σύμπραξη με το κράτος ή τις τοπικές αρχές και προσφέρονται μόνο για ενοικίαση και όχι για αγορά. Παλαιότερα, το κράτος χρηματοδοτούσε μέρος της κατασκευής ενώ μετά το 1990 προτιμά να επιδοτεί το ενοίκιο με κριτήριο το εισόδημα του ενοικιαστή. Όλα αυτά βέβαια δε θα μπορούσαν να συμβούν αν ο δήμος του Άμστερνταμ δεν κατείχε το σύνολο (!) σχεδόν της γης στην επικράτειά του.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο Άμστερνταμ επισκέφθηκα το πιο καινούργιο προάστιό του, το Ijbourg, το οποίο βρίσκεται δυτικά του κέντρου και είναι χτισμένο πάνω σε τεχνητά νησιά μέσα στη λιμνοθάλασσα Ij. Ο αρχικός σκοπός της επίσκεψης δεν ήταν επιστημονικός: στο χάρτη των αστικών συγκοινωνιών το Ijburg αναφέρονταν ως μέρος με "trendy beach". Ξεκινήσαμε λοιπόν κι εμείς να δούμε τι σημαίνει "trendy beach" για τους Ολλανδούς. Τελικώς δε βρήκαμε τίποτα περισσότερο από μια στενή τεχνητή αμμουδιά και μια θάλασσα της οποίας το χρώμα δε σε εμπνέει να βουτήξεις. Στην ανάγκη βέβαια ίσως το κάνεις...

Ήδη από τη δεκαετία του '60 υπήρχαν σχέδια για μια νέα πόλη στη λιμνοθάλασσα Ij, όμως μόλις το 1996 αποφασίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο η κατασκευή της. Εν μέσω ενστάσεων για τις επιπτώσεις στο οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας, η κατασκευή ξεκίνησε το 1997 και ακόμα (2010) δεν έχει ολοκληρωθεί στο συνολό του. Όταν ολοκληρωθεί, το νέο αυτό προάστιο θα στεγάζει περίπου 45000 κατοίκους ενώ θα προσφέρει περίπου 12000 θέσεις εργασίας. Ο δήμος σχεδίασε την υποδομή και τους δημόσιους χώρους ενώ για κάθε περιοχή όρισε και τον τύπο της κατοικίας. Συνολικά το 30% των σπιτιών είναι υπό καθεστώς κοινωνικής κατοικίας, το 30% θα ανήκει σε ιδιώτες ενώ το υπόλοιπο 40% θα ενοικιαστεί ιδιωτικά στοχεύοντας τα μεσαία κυρίως εισοδήματα.

Το Ijburg είναι ένα ενδιαφέρον εγχείρημα αλλά ως μέρος για να κατοικήσει κανείς το βρήκαμε μάλλον απρόσωπο. Ίσως βέβαια αυτό να οφείλεται στο ότι δεν έχει κατοικηθεί πλήρως ακόμη, και αν περπατήσεις τους δρόμους του το μεσημέρι θα νομίσεις ότι έχει γίνει πυρηνική καταστροφή κι είσαι ένας από τους λίγους επιζώντες... Αυτό ίσως αλλάξει όσο οι γειτονιές κατοικούνται και όσο ανοίγουν καταστήματα, σχολεία κλπ.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι πριν καλά καλά φτάσουν οι κάτοικοι στο Ijburg είχε φτάσει το τραμ: η γραμμή 26 συνδέει το Ijburg με το κέντρο του Άμστερνταμ και λειτουργεί από το 2005. Είναι η πιο καινούργια γραμμή στην περιοχή του Άμστερνταμ και η μοναδική που επιτρέπει τη μεταφορά ποδηλάτων, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εντός των οχημάτων. Έχει μήκος περίπου 8.5 χλμ και κινείται εξ΄ολοκλήρου σε αποκλειστικό διάδρομο, αναπτύσσοντας ταχύτητα ως 70 χλμ/ώρα. Αρχικά είχε σχεδιαστεί ως ελαφρύς σιδηρόδρομος αλλά στη συνέχεια "υποβιβάστηκε" σε τραμ καθώς ο αριθμός των κατοικιών που θα χτίζονταν τελικά στο Ijburg έγινε περίπου ο μισός σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό.

Στο παρακάτω slideshow θα δείτε φωτογραφίες από το Ijburg.

Δεν υπάρχουν σχόλια: